Trądzik u dorosłych – przyczyny

Choć trądzik był kiedyś domeną nastolatek, dziś spora liczba osób dorosłych zmaga się z powstającymi na twarzy grudkami i krostkami. Pomijając kwestie estetyczne, trądzikowe zmiany skórne roznosić się mogą na inne partie ciała np. szyję, kark, powodując nowe, stany zapalne skóry. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy są zaburzenia hormonalne  i nadmierna produkcja łoju, które mogą wynikać np. z niewłaściwej diety oraz zmian środowiskowych. Żywność przesycona konserwantami, sztucznymi dodatkami, a także niekiedy obecnością hormonów, powoduje zmiany w ludzkim organizmie. Przede wszystkim przeciążona zostaje wątroba, która odpowiada za oczyszczanie organizmu, a więc również za dobry stan skóry. Ponadto sztuczne hormony spożywane np. w mięsie, powodują zaburzenia gospodarki hormonalnej. A hormony mają istotny wpływ na wygląd skóry. Na przykład nadmiar androgenów powoduje powiększenie gruczołów łojowych, które zaczynają pod ich wpływem produkować nadmierną ilość sebum. Zbyt duża ilość sebum, jeśli dojdą do tego zaburzenia rogowacenia naskórka, może doprowadzić do zalegania łoju na powierzchni skóry. A to z kolei stanie się dobrą pożywką dla bakteriiPropionibacterium acnes. Ponieważ żywią się one łojem, a produktem ubocznym ich przemiany materii są drażniące substancje wydzielane na ludzką skórę, powoduje to podrażnienie cery, jak również rozwój stanu zapalnego oraz powstawanie zmian trądzikowych. Coraz bardziej istotnym czynnikiem przyczyniającym się do powstania trądziku u dorosłych jest również stres.

Trądzik u dorosłych – pielęgnacja skóry

Pielęgnacja skóry trądzikowej to istotny punkt w przywracaniu cerze jednolitego i gładkiego wyglądu. Przede wszystkim dlatego, że dobre oczyszczenie z nadmiaru łoju, jak i łagodzenie stanów zapalnych za pomocą kremu, pozwala wyciszyć skórę i zrównoważyć jej zaburzone funkcje.

Oczyszczanie

Ze względu na to, że nadmiar sebum powoduje znaczny rozwój bakterii odpowiedzialnych za powstawanie trądziku, w codziennej pielęgnacji należy uwzględnić regularne jej oczyszczanie. Najlepiej zrobić to za pomocą specjalistycznego żelu do mycia. Dzięki myciu skóry antybakteryjnym żelem, ogranicza się dalsze mnożenie się bakterii, jak również hamuje się rozwój stanu zapalnego. Oczyszczenie skóry pozwala lepiej ją dotlenić i zapobiec powstawaniu na niej ogniska zapalnych. Dobry żel do cery trądzikowej to taki, który potrafi przywrócić skórze prawidłowe, kwasowe pH, co jest bardzo istotne z tego względu, że zasadowe pH sprzyja rozmnażaniu się bakterii, a kwasowe – hamuje rozwój patogenów. Z tego też powodu zwykłe środki do mycia, czy mydła o zasadowym pH, nie spełnią swojej roli w pielęgnacji cery trądzikowej, gdyż ją wysuszą i stworzą podatne podłoże dla kolonizacji przez bakterie.

Tonizowanie

Tonizowanie ma na celu przywrócenie prawidłowego, kwaśnego ph skóry, które - jak już było wspomniane,  w istotny sposób hamuje rozwój bakterii. Poza tym, służy ono ukojeniu podrażnień i wyciszeniu skóry. Dzięki temu nie jest ona tak rozogniona i ma szansę wrócić do stanu równowagi. Wyciszeniu skóry sprzyjają w tonikach do skóry trądzikowej przede wszystkim takie składniki jak alantonina, aloes czy pantenol.

Nawilżenie

Osoby, które posiadają skórę trądzikową są przekonane, że powinny ją przesuszać, aby ograniczyć łojotok i „zasuszyć” krostki. Jest to jednak błędne mniemanie. Przede wszystkim dlatego, że sebum jest naturalną wydzieliną gruczołów łojowych, która jest potrzebna skórze do nawilżenia i ochrony przed czynnikami zewnętrznymi. Kiedy więc próbujemy zniszczyć całkowicie jego obecność na skórze, skóra zaczyna się bronić. Brak łoju na naskórku to dla niej sygnał, że zaczyna wysychać, że brak jej bariery ochronnej, w związku z czym zaczyna produkować sebum w większych ilościach. I tak koło się zamyka. Im bardziej będziemy wysuszać skórę, tym więcej łoju będzie ona produkować. Dlatego złotym środkiem w pielęgnacji skóry trądzikowej jest odtykanie ujścia gruczołów łojowych za pomocą kwasów i jednoczesne jej nawilżenie.

Walka z niedoskonałościami - krem do cery trądzikowej

Aby krem do cery trądzikowej działał łagodząco na zmiany trądzikowe i wspomagał leczenie, powinien spełniać cztery podstawowe funkcje. A mianowicie:

1. Funkcję przeciwbakteryjną;
2. Funkcję przeciwłojotokową;
3. Funkcję keratolityczną;
4. Funkcję przeciwzapalną.

Dobry krem do cery trądzikowej to taki, który ma działanie przeciwbakteryjne, dzięki czemu pozwala wyeliminować jedną z głównych przyczyn powstawania trądziku - bakterie Propionibacterium acnes. Przyczyną trądzikowych krostek może być również Staphyloccocus epidermis (gronkowiec), który może zostać usunięty np. dzięki takiej substancji jak Cobiostab 400. Cobiostab 400 działa również zabójczo na bakterie, w związku z czym jej obecność w kosmetykach przeciwtrądzikowych jest jak najbardziej pożądana. Oprócz tego, krem do cery trądzikowej powinien mieć w swoim składzie substancje o działaniu złuszczającym, takie jak np. kwasy AHA, BHA, kwas salicylowy czy laktobionowy. Dobrze, aby posiadał również cynk, który działa hamująco na produkcję sebum i przy okazji przyspiesza regenerację skóry. Ma też działanie przeciwzapalne.

Sposób leczenia

Oprócz pielęgnacji skóry, przy trądziku konieczne jest wdrożenie leczenia. Nie zawsze jest to leczenie wyłącznie farmakologiczne. Czasem istotnym punktem procesu zdrowienia skóry są bowiem również: zmiana diety oraz redukcja stresu.

Leczenie hormonalne

Jeżeli trądzik ma podłoże hormonalne, wówczas leczenie rozpoczyna się od próby wyrównania hormonów pod ścisłym nadzorem endokrynologa i ginekologa. Najczęstszą przypadłością objawiającą się zmianami trądzikowymi jest hiperandrogenizm. Charakteryzuje go zaburzenie cyklu miesięcznego, problemy z płodnością, obniżenie libido, nadmierne owłosienie na ciele, łysienie androgenowe. Po zbadaniu poziomu hormonów podaje się wtedy pacjentce np. leki blokujące receptory androgenowe, czy inhibitory 5α-reduktazy. Wyrównują one poziom hormonów, a przy okazji hamują produkcję łoju i zapobiegają powstawaniu zaskórników (działanie komedolityczne). W przypadku innego rodzaju zaburzeń hormonalnych, bardzo często trądzik leczony jest przy pomocy środków antykoncepcyjnych.

Pozostałe leki ogólne i miejscowe

Jeżeli przyczyną trądziku nie są zmiany hormonalne, najczęściej leczy się go antybiotykami, sulfonami, retinoidami, które służą do leczenia ogólnego i przyjmowane są zazwyczaj doustnie. Trądzik u dorosłych może być też leczony za pomocą leków miejscowych takich jak:

• preparaty komedolityczne: kwas azelainowy, retinoidy, nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy, α-hydroksykwasy;
• środki przeciwbakteryjne (kwas azelainowy, antybiotyki, nadtlenek benzoilu);
• preparaty przeciwzapalne (adapalen, tazaroten , steroidy, kwas azelainowy);
• środki przeciwłojotokowe (np. alkoholowe roztwory, które posiadają dodatek tymolu lub mentolu. Działanie hamujące na produkcję łoju ma też kwas salicylowy).

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• Rola czynników hormonalnych w etiopatogenezie i terapii trądziku pospolitego, praca zbiorowa, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2006, tom XXIII, nr 6, s. 266-272. Dostęp online 26 listopada
• http://nedo.gumed.edu.pl/wszpziu/Prace%20licencjackie%20i%20magisterskie/Rola%20czynnik%F3w.pdf
• A.Kam, W. Barańska-Rybak, Wpływ żywienia jako czynnika środowiskowego na poprawę kondycji skóry wśród dorosłych kobiet z trądzikiem pospolitym [w:] Żywienie i środowisko, pod red. M. Podgórskiej, Gdańska 2016, s. 104-124, Dostęp online 26 listopada
• https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/14494/Wp%c5%82yw%20%c5%bcywienia%20jako%20czynnika%20%c5%9brodowiskowego%20na%20popraw%c4%99%20kondycji%20sk%c3%b3ry%20w%c5%9br%c3%b3d%20doros%c5%82ych%20kobiet%20z%20tr%c4%85dzikiem%20pospolitym.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• A.Rokowska-Waluch, Badanie zależności między stresem emocjonalnym a przebiegiem trądziku pospolitego. Rozprawa doktorska, Poznań 2014, s. 1-18. Dostęp online 26 listopada
•  http://www.wbc.poznan.pl/Content/366245/index.pdf
• D. Macioł, K. Kordus, R. Śpiewak, Kosmetyki do cery trądzikowej dostępne w drogeriach: Analiza deklarowanych składników aktywnych oraz substancji potencjalnie niebezpiecznych, „Estetologia medyczna i kosmetologia” 2012, nr 2 (3), s. 83-88. Dostęp online 26 listopada https://www.researchgate.net/profile/Radoslaw_Spiewak/publication/274243395_Kosmetyki_do_cery_tradzikowej_dostepne_w_drogeriach_Analiza_deklarowanych_skladnikow_aktywnych_oraz_substancji_potencjalnie_niebezpiecznych/links/57129e9308ae39beb87a476f.pdf

Artykuł zewnętrzny