By tego dokonać, narzeczeni powinni udać się do wybranej parafii najpóźniej trzy miesiące przed wybranym terminem. W praktyce warto jednak uzgodnić termin wcześniej, szczególnie, gdy wiemy, że parafia cieszy się popularnością wśród nowożeńców, a zależy nam na ceremonii w czasie Mszy św. Warto również dowiedzieć się o terminie rozpoczęcia najbliższego kursu dla nowożeńców, którego ukończenie jest bezwzględnie wymagane.

Najpierw kurs...

Konferencja Episkopatu Polski zaleca, aby każda parafia przynajmniej raz w roku zorganizowała kurs (około 10 spotkań), na którym narzeczeni powinni dowiedzieć się, jaka jest nauka Kościoła o małżeństwie i rodzinie, o sakramencie małżeństwa, poznać liturgię tego sakramentu, modlitwy i czytania biblijne tam zawarte. Narzeczeni mają także obowiązek odbycia dwóch lub trzech spotkań w poradni życia rodzinnego. Poradnie takie prowadzone są przy większości parafii. Nie ma przeszkód, aby zaliczyć kurs i spotkania w poradni poza swoją parafią. Można także skorzystać z kursów przyspieszonych. Wtedy program realizowany jest w ciągu jednego, dwóch weekendów.

Następnie dokumenty:

• Świadectwo chrztu

Okazanie świadectwa chrztu jest konieczne z dwóch powodów: po pierwsze, zaświadcza, że kandydat na małżonka jest członkiem Kościoła, po drugie, dowodzi, że w księgach parafialnych nie ma żadnych adnotacji, uniemożliwiających zawarcie małżeństwa (wcześniejsze małżeństwa, śluby kapłańskie lub zakonne itp.). Warto pamiętać, że metryka chrztu, która ma zaświadczyć o stanie wolnym do małżeństwa, ważna jest tylko 6 miesięcy od daty wystawienia.
W wyjątkowych przypadkach, gdy niemożliwe jest przedstawienie świadectwa chrztu, wystarczającym dowodem przyjęcia tego sakramentu byłoby zeznanie przynajmniej jednego wiarygodnego świadka (np. matki, ojca, chrzestnego lub chrzestnej, kogoś z rodziny, sąsiedztwa, szafarza chrztu).

• Świadectwo bierzmowania

Wśród dokumentów przedślubnych, winno znaleźć się także świadectwo bierzmowania obydwu stron. Zazwyczaj będzie to adnotacja w metryce chrzcielnej. Przy braku bierzmowania, powinno sie przyjąć ten sakrament jeszcze przed ślubem.

• Świadectwo zgonu współmałżonka

W przypadku zawierania małżeństwa przez wdowę lub wdowca, zobowiązani są oni do przedłożenia autentycznego dokumentu śmierci współmałżonka. Takim dokumentem jest metryka śmierci wystawiona przez proboszcza na podstawie aktu zgonu znajdującego się w parafialnej księdze zmarłych.

• Zezwolenie ordynariusza miejsca

Kodeks Prawa Kanonicznego Jana Pawła II (kan. 1071 § 1), uregulował sprawę zezwoleń na asystowanie (tzn. błogosławienie) pewnych osób. Dlatego też, ordynariusz, na prośbę proboszcza, może zezwolić na pobłogosławienie: 1) małżeństwa tułaczy; 2) małżeństwa, które nie może być uznane lub zawarte według prawa państwowego; 3) małżeństwa osoby, którą wiążą naturalne obowiązki wobec innej osoby lub dzieci, powstałe z poprzedniego związku (względy humanitarne); 4. małżeństwa osoby, która notorycznie porzuciła wiarę katolicką; 5) małżeństwa osoby związanej cenzurą (kara ekskomuniki lub interdyktu); 6) małżeństwa małoletnich bez wiedzy ich rodziców albo wobec ich uzasadnionego sprzeciwu; 7) małżeństwa zawieranego przez pełnomocnika (zob. kan. 1105).

...potem protokół i zapowiedzi...

Trzy miesiące przed wyznaczonym terminem ślubu, ze skompletowanymi dokumentami i zaświadczeniami o zakończeniu kursów przedmałżeńskich, narzeczeni powinni zgłosić się do parafii, w której zamierzają wziąć ślub. Koniecznie trzeba mieć także dowody tożsamości, często konieczne jest okazanie ostatniego świadectwa z oceną z religii.

Na podstawie dostarczonych dokumentów, spisany zostanie tzw. Protokół przedślubny. Protokół oprócz części jawnej, zawiera także pytania, na które przyszli małżonkowie odpowiadają osobno. Dotyczą one przeszkód uniemożliwiających zawarcie małżeństwa, a brak jawności ma na celu sprawdzenie, czy współmałżonek posiada wiedzę na ten temat.

Po spisaniu protokołu, w parafiach narzeczonych przez dwa tygodnie wywieszane są tzw. zapowiedzi, informujące o zamiarze wejścia w związek małżeński. W mniejszych parafiach, szczególnie wiejskich, pozostaje aktualna dawna forma, mianowicie ustnego wygłaszania zapowiedzi przez dwa dni świąteczne (niedziela lub uroczystość obowiązująca). Gdyby narzeczeni w ciągu sześciu miesięcy od daty wygłoszenia zapowiedzi nie zawarli związku małżeńskiego, należałoby je powtórzyć przy ponownym przygotowywaniu się do tego sakramentu. W uzasadnionych przypadkach można otrzymać dyspensę od jednej lub dwóch zapowiedzi. Ksiądz proboszcz składa prośbę o dyspensę do biskupa ordynariusza.

Należy pamiętać o tym, że prośbę o zapowiedzi należy zgłosić osobiście we własnej parafii, jeżeli ślub zamierzamy wziąć w innej. Kiedy zapowiedzi zostaną ogłoszone, należy poinformować o tym fakcie kancelarię parafii, w której bierzemy ślub.

Przy spisywaniu protokołu narzeczeni otrzymują karteczki, z którymi należy przystąpić do spowiedzi. Przy konfesjonale koniecznie trzeba uprzedzić księdza, że przystępujemy do spowiedzi przedślubnej. Po raz drugi, narzeczeni powinni przystąpić do spowiedzi na kilka dni przed ślubem. Po odbyciu sakramentu, spowiednik podpisuje karteczkę, którą należy okazać przed ceremonią (to już zadanie dla świadków).

...w końcu ślub!

Obrzędy liturgii sakramentu małżeństwa podają, że małżeństwo należy zawierać w parafii narzeczonego lub narzeczonej, a za pozwoleniem ordynariusza miejsca lub własnego proboszcza, również w innym miejscu. Jeżeli narzeczeni zamierzają wziąć ślub na terenie innej parafii, proboszcz parafii rodzinnej musi wystawić tzw. licencję na ślub.

Małżeństwo strony katolickiej ze stroną niekatolicką ochrzczoną (np. prawosławną, protestancką, anglikańską) winno również mieć miejsce w kościele parafialnym (katolickim). Natomiast małżeństwo strony katolickiej ze stroną nieochrzczoną może być zawarte w kościele lub w innym odpowiednim miejscu, np. w kaplicy lub domu prywatnym.
Obecnie katolicki ślub kościelny może odbyć się każdego dnia, z wyjątkiem Wielkiego Piątku i Wielkiej Soboty. Według wskazań Episkopatu Polski, tylko w wyjątkowych wypadkach można błogosławić katolicki związek małżeński w Adwencie lub w Wielkim Poście.
W Kościele łacińskim uważa się zazwyczaj, że sami małżonkowie jako szafarze łaski Chrystusa udzielają sobie nawzajem sakramentu małżeństwa, kapłan jest jedynie tzw. urzędowym świadkiem sakramentu. Oprócz świadka urzędowego wymagana jest obecność dwóch świadków cywilnych.
Świadkami cywilnymi ślubu kościelnego powinni być katolicy, żyjący zgodnie z nauką Kościoła. Nie mogą nimi być osoby żyjące w związkach niesakramentalnych lub te, które nie przystąpiły do sakramentu bierzmowania. W niektórych parafiach proboszcz może żądać okazania świadectw bierzmowania świadków.
Proboszcz parafii, w której odbył się ślub, zobowiązany jest do odnotowania tego faktu w księdze zaślubionych. Zapis winien objąć dane personalne stron, świadka urzędowego oraz zwykłych świadków, poza tym, miejsce i datę zawarcia związku małżeńskiego. Fakt zawarcia małżeństwa musi być odnotowany również w księgach ochrzczonych każdej ze stron.
Małżonkowie oraz świadkowie muszą złożyć podpisy w księdze osobiście. Mogą to zrobić w czasie Mszy św., w prezbiterium, bezpośrednio po ceremonii zaślubienia, albo po zakończeniu uroczystości, w zakrystii.

Autor: Anna Proksa, E.W.
Źródło: Gazeta Podatnika