Zgodnie z prawem unijnym, obowiązującym również w Polsce, mianem „żywności ekologicznej” określać można tylko żywność wyprodukowaną metodami najbardziej zbliżonymi do naturalnych, posiadającą odpowiedni certyfikat. Certyfikat świadczy o tym, że na wszystkich etapach wytwarzania zastosowane zostały odpowiednie metody produkcji. Produkty ekologiczne podlegają również wszystkim pozostałym normom i przepisom ogólnym, dotyczącym wszystkich środków spożywczych.

Certyfikowana żywność „eko” gwarantuje nabywcy kupno produktu wysokiej jakości:

• bez składników modyfikowanych genetycznie (GMO)
• przy produkcji którego nie stosowano sztucznych nawozów i pestycydów
• nie dodano do niego konserwantów, barwników, sztucznych słodzików i polepszaczy smaku (oznaczanych na etykietach literą E)

UWAGA! Określenie „żywność ekologiczna” bywa stosowane zamiennie z określeniami „żywność naturalna”, „zdrowa żywność” lub „żywność z rejonów czystych ekologicznie” - nie są one jednak tożsame. Pierwsze z nich oznacza żywność certyfikowaną przez uprawnione instytucje kontrolne, spełniającą wysokie standardy jakościowe, pozostałe natomiast są tylko chwytem marketingowym, nie narzucającym w rzeczywistości żadnych standardów ekologiczności producentowi.

Żywność ekologiczna – wyniki badań naukowych

Dostępna w Internecie obszerna analiza, przeprowadzona przez szwajcarski instytut FiBL (Forschungsinstitut für Biologischen Landbau, fibl.org), dostarczyła ponad 90 argumentów świadczących o przewadze żywności ekologicznej nad „zwykłą”. Wśród najważniejszych wymienić można m.in.

• Ekologiczne owoce i warzywa zawierają znacznie więcej antyoksydantów, usuwających z organizmu wolne rodniki - odpowiedzialne za przyśpieszenie procesów starzenia i choroby cywilizacyjne.
• Przebadane ekologiczne ziemniaki zawierały ok. 32 % więcej związków fosforu (niezbędnych w procesach mineralizacji szkliwa zębowego i kości), 19% więcej antyoksydantów i 9 % więcej błonnika niż ziemniaki uprawiane nowoczesnymi metodami.
• Warzywa liściaste, uprawiane technikami rolnictwa ekologicznego, zawierają nawet 40% mniej azotanów – związków stosowanych masowo w nawozach sztucznych. Same w sobie nie są one niebezpieczne, jednak pod wpływem bakterii bytujących w przewodzie pokarmowym mogą ulegać przemianie w szkodliwe dla zdrowa azotyny i rakotwórcze nitrozaminy.
• Żywność konwencjonalna zawiera statystycznie ok. 600 razy więcej pestycydów niż żywność ekologiczna. Ich stosowanie jest zakazane w certyfikowanych uprawach ekologicznych, jednak istnieje możliwość „przeniesienia” przez wiatr niewielkich ilości pestycydów z upraw sąsiednich.
• Rolnictwo ekologiczne zużywa o połowę mniej energii, charakteryzuje się znacznie niższą emisją gazów cieplarnianych, wiąże również więcej dwutlenku węgla z atmosfery – jest to argument bardzo istotny w czasach narastającego ocieplania klimatu i rozrastającej się „dziury ozonowej”.

Certyfikaty ekologiczne – czym są i co oznaczają?

Ogólnoeuropejskim, unijnym znakiem rozpoznawczym żywności wytworzonej metodami ekologicznymi jest tzw. euroliść, czyli symbol będący połączeniem flagi Unii Europejskiej i zielonego liścia. Otrzymać mogą go tylko produkty zawierające ponad 95% składników pochodzenia eko-rolniczego. Oficjalne gospodarstwa ekologiczne co najmniej raz w roku sprawdzane są przez przedstawicieli specjalnej jednostki certyfikującej. Kontrola taka obejmuje sposób prowadzenia upraw, nawozów stosowanych do produkcji warzyw i owoców, a także warunki hodowli i sposób żywienia zwierząt.

Oprócz euroliścia istnieją także oznaczenia lokalnych organizacji producenckich, np. niemiecki Bio-Siegel czy polskie logo Stowarzyszenia Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi „Ekoland”, Agro Bio Test, Biocert czy Ekogwarancja PTRE.

Etykieta produktu ekologicznego powinna zawierać nazwę producenta i przetwórcy (lub sprzedawcy), nazwę lub kod jednostki certyfikującej oraz miejsce pochodzenia.

Żywność eko – jak nie dać się oszukać?

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w swoim raporcie nt. rolnictwa i żywności ekologicznej (2011) zakwestionował jakość lub sposób oznaczenia ok. 25% produktów sprzedawanych jako żywność ekologiczna. W jego podsumowaniu zamieszczono także praktyczne porady, w jaki sposób dokonywać zakupów, aby zagwarantować sobie dobry wybór. Oto one:

• To, że sklep określa się mianem „eko” lub oferującego „zdrową żywność” nie oznacza, że zawsze tak jest. Zdarza się, ze są to po prostu sprytne zabiegi marketingowe a duża część asortymentu takiej placówki nie odbiega od tego, co znajdziemy w „zwykłych” sklepach.
• Gwarancją rzeczywistej ekologiczności produktu jest jego przebadanie przez przedstawicieli uprawnionej jednostki certyfikującej, potwierdzone prawem wykorzystywania na opakowaniu loga unijnej produkcji ekologicznej („ekoliścia”).
• W przypadku zakupu warzyw i owoców „luzem” potwierdzeniem ich ekologicznego pochodzenia jest certyfikat, który sprzedawca powinien okazać na życzenie klienta.
• Żywność wyprodukowana metodami ekologicznymi, bez stosowania konserwantów i podobnie działających metod utrwalania, ma zazwyczaj krótszy termin przydatności do spożycia
• Owoce i warzywa ekologiczne często są brzydsze i mniej okazałe, ponieważ do produkcji nie wykorzystywano chemikaliów i środków ochrony roślin

Artykuł został przygotowany przez NaturalnieZdrowe.pl - sklep ze zdrową żywnością.